WebAssen

Jonge Haagse kunstenaars als Willem de Zwart en Cornelis Koppenol kregen in de nieuwe fabriek van Rozenburg eveneens de kans om tegels en tegelplaten te gaan schilderen. Het Keramisch Museum Goedewaagen heeft inmiddels een voor Nederlandse musea unieke collectie aan vroege Rozenburg-tegels en -tegelplaten van voor 1890.

Op 23 november 1890 overleed koning Willem III. Zijn troongerechtigde dochter prinses Wilhelmina was op dat moment 10 jaar; opvolgen kon zij pas in 1898 na het bereiken van de achttienjarige leeftijd. Haar moeder, koningin Emma, zou tot dien als regentesse optreden. De in Den Haag gevestigde hoffotograaf Alphonse Zimmerman maakte vermoedelijk nog voor de jaarwisseling statiefoto’s van de prinses alleen en van haar met haar moeder. De foto van de jonge prinses werd eind augustus 1891 als bron gebruikt door Daniël Harkink voor zijn op bijzonder knappe manier geschilderde tegeltableaus. Hij maakte er twee tegelijk, één in 40 tegels en één in 70 tegels. Het Keramisch Museum Goedewaagen kreeg de kleine versie in bruikleen; naderhand bleek dat de 70 tegels grote versie, overgeschilderd met een witte guirlande-bies met een kroon en oranje-appeltjes in 1902 door koningin Wilhelmina geschonken werd aan de uit Zuid-Afrika verbannen president Paul Kruger.

Niet in het Delfts Blauw, zoals bij de Porceleyne Fles toen gangbaar, maar in het sepia en polychroom bracht de fabriek Rozenburg ook monumentale tegeltableaus uit. Ook hierbij ging Daniël Harkink voorop, maar de naam van Albertina Wijnhoff, de eerste vrouwelijke meesterschilder op keramiek van Nederland, moet eveneens genoemd worden. Dat Harkink zelf zeer sterk beïnvloed was door het schilderwerk van de late Rembrandt, overigens net zo als het werk van de toen bijzonder populaire kunstschilder Johannes Bosboom, blijkt uit zijn rembrandteske schilderwerk van het kerkinterieur van de Haagse Grote Kerk naar Bosboom en het clairobscur in zijn tegelschildering van de poorten van het Binnenhof in Den Haag.

Het belang van deze in 1894-96 bij Rozenburg uitgevoerde lambrisering met haar florale patroon van bladeren en wortels is, dat het patroon in wezen een – in ieder geval voor Noord-Nederland – heel vroege verwerking van Art Nouveau-motieven is.

In de vroege jaren 90 van de 19e eeuw ging de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg zich ook nadrukkelijk richten op de productie van tegels, tegelplaten en tegeltableaus. Anders dan bij de Porceleyne Fles waar in die periode bij de monumentale tableaus relatief veel in Delfts Blauw uitgevoerd werd, werden de Rozenburg-tableaus monochroom in grijs en in sepia geschilderd. Alsof je kijkt naar foto’s van die tijd.

In de vroege jaren 90 van de 19e eeuw ging de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg zich ook nadrukkelijk richten op de productie van tegels, tegelplaten en tegeltableaus. Anders dan bij de Porceleyne Fles waar in die periode bij de monumentale tableaus relatief veel in Delfts Blauw uitgevoerd werd, werden de Rozenburg-tableaus monochroom in grijs en in sepia geschilderd. Alsof je kijkt naar foto’s van die tijd.

In de vroege jaren 90 van de 19e eeuw ging de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg zich ook nadrukkelijk richten op de productie van tegels, tegelplaten en tegeltableaus. Anders dan bij de Porceleyne Fles waar in die periode bij de monumentale tableaus relatief veel in Delfts Blauw uitgevoerd werd, werden de Rozenburg-tableaus monochroom in grijs en in sepia geschilderd. Alsof je kijkt naar foto’s van die tijd.

In de vroege jaren 90 van de 19e eeuw ging de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg zich ook nadrukkelijk richten op de productie van tegels, tegelplaten en tegeltableaus. Anders dan bij de Porceleyne Fles waar in die periode bij de monumentale tableaus relatief veel in Delfts Blauw uitgevoerd werd, werden de Rozenburg-tableaus monochroom in grijs en in sepia geschilderd. Alsof je kijkt naar foto’s van die tijd.

Het Keramisch Museum Goedewaagen presenteert een voor Nederlandse museumbegrippen unieke matplateel-collectie van de Plateelbakkerij Zuid-Holland met als NP (Nieuw Porselein) betiteld sieraardewerk met decors die ontworpen zijn door Willem Hartgring (1874-1940). Deze getalenteerde plateelschilder was in 1908 weggekocht bij de Haagse Rozenburg-fabriek waar hij in Japanse stijl eierschaalporselein beschilderde met vogel- en bloemmotieven. In Gouda zou hij tot in 1917 op aardewerk zijn Matvogel en Matbloemen-decors laten schilderen, een toen ongekend marktsucces. Hartgring blijkt in zijn vogel- en bloemenfiguratie beïnvloed door de Japanse houtsnede-kunstenaar Ando (Utagawa) Hiroshige (1797-1958) wiens aan het eind van de 19e eeuw ook in Europa ontdekte oeuvre gretig verzameld en nagevolgd werd.